تریبون هنر: بابک صحرایی _ چندین ماه قبل از پرواز ابدی بانو سیمین بهبهانی گفتگویی با هم داشتیم. سیمین بهبهانی از معدود چهره‌های برجسته زن در تاریخ ادبیات ایران است. شاعری که تمام عمر قلبش برای سرزمینش طپید و مرور شعرش به نوعی مرور تاریخ معاصر ایران است. مروری همراه با تحلیل معضلات و دردهای جامعه و مردم و از این منظر می‌شود سیمین بهبهانی را در شعر ایران چهره منحصر به فردی دانست. در کنار ارزش‌های شعری او به خصوص فتح قله‌های تازه در غزل و کشف و ابداع اوزان عروضی تازه و مطبوع، هیچکدام از شاعران زن در تاریخ ادبیات ایران به اندازه سیمین بهبهانی در شعر خود به دردهای جامعه و معضلات زندگی اجتماعی مردم و این سرزمین نپرداخته‌اند.

نکته مهم دیگر اقبالی است که جامعه نسبت به شعر سیمین بهبهانی در تمام سال‌های عمر این شاعر نشان داد تا جایی که بر خلاف بسیاری از هم نسلانش، شعرش پیوند بسیار خوبی با موسیقی نیز پیدا می‌کند و توجه ویژه نسل جوان را نیز بر می‌انگیزد. اجرای برخی از شعرهای سیمین بهبهانی توسط همایون شجریان و استقبال استثنایی جامعه و به خصوص نسل جوان از این قطعات اتفاق مثبت و مهمی در موسیقی سال‌های اخیر بود. آگاهی و دانش همایون شجریان در زمینه شعر و ادبیات و اجرای توانمندش به همراه موسیقی خوب این قطعات باعث اثبات این حقیقت شد که مردم همیشه به اثر درخشان و متفکرانه‌ای که معیارهای روز را به همراه دارد توجه ویژه‌ای نشان می‌دهند. منظورم از معیارهای روز تبعیت از جریان‌های کاذب بازار موسیقی و سطحی نگری مخاطب نیست. منظور توجه به زیبایی و انسجام شعر و موسیقی و اجرای توانمند و زیباست که نمونه بسیار خوبش همین اجرای اشعار سیمین بهبهانی توسط همایون شجریان است و بانو سیمین بهبهانی نیز در روز گفتگو درباره این اتفاق شادمانی عمیقی را ابراز داشت و معتقد بود هنر و توانایی همایون شجریان باعث شده شعرش به دل نسل جوانی بنشیند که شاید مخاطب و پیگیر شعر او نبوده‌اند و همایون باعث ایجاد این پیوند شده است.

این فایل صوتی را به عنوان یادگاری منتشر می‌کنیم تا لحظه‌هایی از صدای سیمین بهبهانی در آخرین ماه‌های حیاتش برای این سرزمین به یادگار بماند.همچنین از نیکان عزیز نیز که با پالایش صدا و ساخت قطعاتی پیانویی برای این گفتگو باعث زیبا‌تر شدن حال و هوای این گفتگو شد نیز تشکر می‌کنم.»
بخش‌هایی از این گفت‌وگو که در فایل صوتی می‌شنوید را اینجا بخوانید:

– من فکر می‌کنم اگر روزی بفهمم که دیگر نمی‌توانم شعر بگویم، آن روز، روز پایان حیات من است. من اگر شعر نگویم می‌میرم. شعر مونس من است و مرحم درد‌هایم. شعر راهنمای زندگی من و پناهگاه تلخی‌هایم است. اگر بلایی سرم بیاید به شعر پناه می‌برم. ممکن است روزی ذهن من فرسوده شود و نتوانم شعر بگویم. در آن روز، با اینکه زنده‌ام، اما احساس زندگی نمی‌کنم

– شعرهای من بازتاب اتفاق‌هایی است که در ایران روی داده، هرچند بیان ساده و مستقیم مسایل تاریخی نیستند و به طور مستقیم به موضوع اشاره ندارند. شاید ذکر خاطره‌ای مناسب باشد. چند سال پیش در یکی از دانشگاه‌های آمریکا دعوت بودم. از من خواستند تا در مورد وقایع سه دهه اخیر صحبت کنم. احساس کردم این موضوع برایم دشوار است، چون هیچ کتاب و منبعی در دسترسم نبود. ناگهان متوجه شدم که قسمت اعظم شعرهای من، درباره اتفاق‌های مهمی بوده که در وطنم روی داده است. بنابراین از روی شعر‌ها متن سخنرانی‌ام را نوشتم و ۳-۲ خط از شعر را هم درج کردم تا حسم را نسبت به آن اتفاق شرح دهم. احساس کردم که من این وقایع تاریخی را نه به صورت متن تاریخی، که با قلبم و احساسم نوشته بودم. البته هیچ ادعایی ندارم و این شعر‌ها از عهده من برآمده است و زمانه درباره‌اش قضاوت می‌کند.»

– عنوان «نیمای غزل» را دوست دارم. خود نیما هم من را خیلی دوست داشت و به من محبت می‌کرد. ۱۹ -۲۰ سال داشتم که مسابقه‌ای گذاشته بودند برای صلح. سعید نفیسی و نیما اعضای هیات داوران آن مسابقه بودند. من خودم را به آن مسابقه رساندم و توقع داشتم که برنده شوم. اما برنده‌ها کسان دیگری بودند. بغض گلویم را گرفته بود و می‌خواستم گریه کنم. گوشه‌ای نشسته بودم که نیما بالای سرم آمد. دید حالم خیلی خراب است. رو کرد و به سعید نفیسی گفت که نمایشنامه‌ای برای این مسابقه فرستاده شده یا نه. او هم گفت که نمایشنامه‌ای فرستاده نشده و نتیجه آن شد که من بابت شعرم که البته حالتی روایی داشت، برنده بخش نمایشنامه شدم. جایزه ستاره‌ای ۶ پر بود که روبانی آبی داشت. تا مدت‌ها آن را داشتم.

گفتگوی بابک صحرایی با سیمین بهبهانی با خوانندگی همایون شجریان را در اینجا بشنوید

طراحی کاور از بهرنگ نامداری

تاریخ انتشار :۲۹ تیر ۱۳۹۶

به نویسندگی و کارگردانی بابک صحرایی

بازیگران و عوامل نمایش «مرگ با طعم نسکافه» معرفی شدند

به نویسندگی و کارگردانی بابک صحرایی

بهنام شرفی و نیکی مظفری در نمایش «مرگ با طعم نسکافه» بازی می کنند