تریبون هنر _ بابک صحرایی: سریال بازی مرکب تفکر کمونیستی کهنه ای را به شکلی مدرن و جذاب و هیجان انگیز بیان می کند. فقر، خشونت می آورد، خشونت، مرگ بیرحمانه را در پی دارد و عامل تمام این بدبختی ها، اسثمار مردم تهیدست توسط ثروتمندان بیرحم و بی بند و بار است. این حقیقتی که بخشی از زندگی بشر در تمام برهه های زمانی را تشکیل داده شعار اصلی کمونیسم بود و کمونیسم با دست گذاشتن روی این نقطه ضعف بشری، یکی از بزرگ ترین بلاها را بر سر توده مردم در برخی از جوامع آورد.

از سوی دیگر، بازی مرکب دارای اندیشه ای نیهیلیستی (پوچ گرایانه) و به خصوص کافکایی است. رد شدن بازیکنان و مامورها از دالان ها و راه پله هایی پر پیچ و خم یادآور داستان محاکمه فرانتس کافکا است که سردرگمی انسان در توطئه ای پیچیده و بی منطق را بازگو می کند. توطئه ای که برآمده از ذات زندگی و تقابل انسان با انسان است و پوچی و ناتوانی او در برابر زندگی و بیهودگی تلاش برای بقا را عیان می کند. بخشی از زیباترین تصاویر سریال از نظر مفهومی و بصری نیز مربوط به همین سکانس های رفت و آمد است.
بخشی از تفکرات ژان پل سارتر هم در سریال دیده می شود. سارتر می گوید عملکرد ما متکی به ماورا یا محرکه‌هایی نیست که به چشم نمی‌بینیم. به عبارتی سارتر در کل منکر وجود رابطه میان انسان و ماورا است. در سکانسی از سریال بعد از بازی طناب کشی، در دیالوگ میان دختر جوان با مردی که در حال دعا کردن است این تفکر سارتر عینا بیان می شود..

پنج قسمت ابتدایی سریال بازی مرکب، اندیشه خود را به شکلی منطقی، هیجان انگیز و جذاب بیان می کند. داستان با نقاط عطف اثرگذاری روایت می شود و شخصیت پردازی های خوب، بازی های خوب و طراحی صحنه تحسین برانگیز همگی دست به دست هم می دهند و نفس تماشاگر را می برند. از قسمت ششم، نقاب از چهره سریال می افتد و شعارزدگی اش عیان می شود و در پایان با دیالوگی سطحی میان دو بازیگر اصلی، منطقی برای حجم عظیم خشونت جاری در داستان بیان می شود که خط بطلانی به کلیت سریال می کشد. شاید تنها جمله جالبش این باشد که گفته می شود: می دونی تنها شباهت آدم های خیلی فقیر و خیلی ثروتمند چیه؟ هر دو از زندگی لذت نمی برند.

رکودهای اقتصادی پی در پی در یک دهه اخیر و معضلات اقتصادی ایجاد شده در دو سال اخیر به خاطر شیوع کرونا باعث شده مردم تمام جهان بلای فقر و مشکل اقتصادی را به خوبی درک کنند. نکته ای که بازی مرکب در دو سه قسمت ابتدایی اش به خوبی از آن بهره می برد. ایده درخشان مرگبار شدن بازی های دوره کودکی و طراحی صحنه عالی و هوشمندانه اثر، جذابیت اثر را افزایش می دهد. تماشای خشونت برآمده از خوی حیوانی انسان هم همیشه برای مخاطب جذاب و اثرگذار است. بازی مرکب از تمام این عوامل استفاده می کند و مخاطبش را جذب می کند اما نمی تواند پایان قابل قبولی برای خود مهیا کند.

از اوایل دهه چهل میلادی که بیان اندیشه های کمونیستی در فیلم های هالیوودی رواج پیدا کرد، خشونت برآمده از فقر از شاخص های اصلی فیلم هایی بوده که تفکراتی چپ گرایانه داشته اند. از خوشه های خشم و چه سرسبز بود دره من به کارگردانی جان فورد در اوایل دهه چهل میلادی تا اتوبوسی به نام هوس و در بارانداز به کارگردانی الیا کازان در دهه پنجاه، فیلم های متعددی از این دست را می شود مثال زد که به شکلی عیان به بیان خشونت فیزیکی و روانی می پردازند و همذات پنداری مخاطب را بر می انگیزند. حتی فیلم هایی که در ادامه در مذمت و بر علیه کمونیسم و حتی فاشیسم ساخته شدند نیز خشونت یکی از عوامل مهم جذابیت شان بوده است که می شود به دکتر ژیواگو ساخته دیوید لین و جولیا ساخته فرد زینه مان اشاره کرد. اتفاقی که در ادامه وارد فیلم هایی می شود که هیچ اندیشه خاصی را نیز با خود به همراه نداشته اند و فقط از عامل خشونت برای جذب مخاطب استفاده کرده اند که مخصوصا در دو دهه اخیر به اوج خود رسیده است.

بازی مرکب از سوی دیگر به خوبی به خوی حیوانی پنهان شده در انسان مدرن امروزی می پردازد. انسانی که در اوج تمدن و مدرنیته، برخی اوقات در دو حیطه تلاش برای بقا و لذت از زندگی، خوی حیوانی اش بر او مسلط می شود. بازی مرکب در پنج قسمت ابتدایی از این مضمون به خوبی بهره می برد و بیان و پردازش خوبی دارد اما در قسمت های پایانی این خصیصه را از دست می دهد. به خصوص با وارد شدن مهمان های ثروتمند، بی منطقی جاری در رفتاراین مهمان ها که هیچ معرفی خاصی هم از آن ها صورت نمی گیرد، باعث افت سریال می شود. هرچند که سریال همچنان از صحنه های نفسگیر و هیجان انگیز خوبی برخوردار است و سکانس ها بدون در نظر گرفتن منطق روایی و ربط به یکدیگر، سکانس های جذابی هستند.

در این میان پلیسی که وارد قصه می شود نیز یکی از نقاط ضعف مهم فیلم است. پلیسی که تمام اتفاقات مربوط به او بر اساس عنصر شانس و تصادف رقم می خورد و سیستم و عوامل مخوف و هوشمند گردانندگان بازی، در نهایت حماقت با او برخورد می کنند. سکانس نهایی حضور پلیس نیز شبیه فیلم های هندی از کار درآمده است. رویارویی دو برادر که بی خبر از حضور یکدیگرند و سرنوشت تراژیکی که بدون هیچ منطقی رقم می خورد مشخصه بارز بسیاری از فیلم های هندی دهه های پنجاه و شصت میلادی بوده اند که عینا در بازی مرکب تکرار می شود.

بازی مرکب به کارگردانی هوانگ دونگ هیوک توسط نتفلیکس به انتشار رسیده. این سریال در مدت زمان کمی از انتشارش، رکوردهای بازدید را شکسته است. دونگ هیوک پیش از این سریال فیلم هایی به نام های پدر من، خاموش و ننه خانم را ساخته است. فیلم های این کارگردان عموما در کره جنوبی با استقبال خوبی رو به رو شده اند. در بازی مرکب ردی از فیلم های هانگر گیم و حتی برخی فیلم های دیوید فینچر مثل هفت یا فیلم های این چنینی دیده می شود، با این وجود جذابیت بصری فیلم، سرعت رخ دادن حوادث به شکلی اثرگذار و داستان جالب توجه اش باعث شده بازی مرکب تبدیل به سریالی شود که در عین مولفه های آشنایش، برای مخاطب عام تازگی داشته باشد.

در کل بازی مرکب سریال مهمی است. مهم ترین دلیل اهمیتش، استقبال گسترده ای است که در اقصی نقاط جهان از آن صورت گرفته است. کره جنوبی که هر چند وقت یک بار با فیلمی تحسین شده نامش سر زبان ها می افتاد، این بار با یک مینی سریال توجهاتی جهانی را به خود جلب کرده است.

نویسنده: بابک صحرایی

منبع: تریبون هنر

در صفحه اینستاگرام تریبون هنر با ما همراه باشید

تاریخ انتشار :۱۵ مهر ۱۴۰۰

اکران مردمی فیلم «کارزار» با حضور هنرمندان برگزار شد

مرگ آلن دلون؛ روزگار سپری شدن زیبایی های ناب

یادداشت بابک صحرایی