تریبون هنر _ بابک صحرایی: چرا از مرگ ژان لوک گدار در نود و یک سالگی ناراحت می شویم؟ مگر قرار بود باز هم فیلم هایی مثل «از نفس افتاده» و «زیستن زندگی اش» و «آلفاویل» و «مذکر، مونث» بسازد؟ مگر قرار بود باز هم با چند نابغه دیگر در مجله ای دور هم جمع شوند و موج نوی دیگری راه بیفتد؟ اصلا در این سن و سال قرار بود چه کار مهم دیگری انجام بدهد که ناتمام ماند؟

امثال ژان لوک گدار نماد رویا و خاطره و ارتقاء اندیشه اند. نماد رسیدن انسان به جایگاهی دور از دسترسند. نماد توانمندی آدمیزاد برای اثرگذاری روی ذهن انسان و تداوم این اثرگذاری در طول زمان اند. به همین خاطر در هر سن و روزگار و شرایطی که باشند، مرگشان حسرت انگیز و ناراحت کننده است. مرگشان به ما یادآوری می کند در گذر عمر، هر آن چه که برایت ارزش دارد، از دست می رود و تنها خاطره اش باقی می ماند.

اگرچه کمی دور از ذهن است که عمر ما کفاف دهد شاهد تکرار تایخ باشیم و باز هم نسلی مثل گدار و تروفو و اریک رومر و کلود شابرول و بلموندو و جین سیبرگ و … بیاید و انقلابی در هنر جهان ایجاد کند، با این وجود، با رفتن گدار، سینما و هنر اندیشه مدار و متعالی به پایان نمی رسد. همان طور که با رفتن دیگران به پایان نرسید. نکته در اینجاست که رفتن بعضی ها، یادآور تمام شدن بعضی ارزش ها و زیبایی هاست. این اتفاق، اتفاق تلخ و غریبی ست که هر نسلی تجربه اش می کند. مثل کسانی که در نسل های گذشته، مرگ جان فورد و هیچکاک و هاوارد هاوکس را دیدند.

هر لذت روحی و حسی و فکری که امروز درکش می کنیم، فردا ارزشمندتر می شود. به خاطر گذر عمر است. ما هر روز، از دیروزمان پیرتریم و هر آنچه برای دیروز است، خون جوان تر بودن ما از امروزمان را در خود دارد. به همین خاطر به کسانی که باعث ایجاد آن لذت شده اند، علاقه مندیم. به همین خاطر است که از مرگ بازیگر و خواننده و ورزشکار و گوینده و نویسنده و شاعر و کارگردان ناراحت می شویم.

نویسنده: بابک صحرایی

بیشتر بخوانید:

منشی همه کاره او: یکی از بهترین فیلم های هاوارد هاکس

نقد پیرمرد و دریا به قلم بابک صحرایی / فیلم و داستان

نقد برف های کلیمانجارو به قلم بابک صحرایی / فیلم و داستان

الیا کازان؛ ایستاده در دوراهی خیانت و جاودانگی

ریچارد بروکس؛ از گربه روی شیروانی داغ تا در کمال خونسردی

در صفحه اینستاگرام تریبون هنر با ما همراه باشید

تاریخ انتشار :۲۳ شهریور ۱۴۰۱

نقد سریال بی گناه؛ رنج آگاهی

به قلم بابک صحرایی در مجله فیلم امروز

مانی رهنما و اجرای زنده قطعه «یاد» با ترانه ای از بابک صحرایی